Trước ngày 1/7/2025
Năm 2025 là năm chuyển tiếp giữa Luật BHXH năm 2014 và Luật BHXH năm 2024.
Trong thời gian trước ngày 1/7/2025, trường hợp tạm dừng hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng sẽ được áp dụng theo Điều 64 Luật BHXH năm 2014.
Khoản 1 Điều 64 quy định: “Người đang hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng bị tạm dừng, hưởng tiếp lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng khi thuộc một trong các trường hợp sau đây: Xuất cảnh trái phép; bị Tòa án tuyên bố là mất tích; có căn cứ xác định việc hưởng BHXH không đúng quy định của pháp luật”.
Trong 3 trường hợp trên, cơ quan BHXH quản lý hồ sơ hưu trí của người đang hưởng lương hưu sẽ quyết định dừng hưởng lương hưu đối với người tham gia BHXH.
Trường hợp tạm dừng hưởng lương hưu trước ngày 1/7/2025 áp dụng theo Điều 64 Luật BHXH năm 2014 (Ảnh minh họa: BHXH TPHCM).
Trong trường hợp tạm dừng vì lý do xuất cảnh trái phép, khi người xuất cảnh trở về định cư hợp pháp theo quy định của pháp luật về cư trú thì sẽ được cấp lại chế độ hưu trí như trước.
Trong trường hợp tạm dừng vì lý do bị Tòa án tuyên bố là mất tích, khi Tòa án hủy bỏ quyết định tuyên bố mất tích thì người tham gia BHXH sẽ được hưởng lại chế độ hưu trí như trước. Đồng thời, người này còn được truy lĩnh tiền lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng kể từ thời điểm dừng hưởng.
Trong trường hợp dừng hưởng chế độ hưu trí vì lý do có căn cứ xác định việc hưởng BHXH không đúng quy định của pháp luật, cơ quan BHXH phải thông báo bằng văn bản và nêu rõ lý do.
Từ ngày 1/7/2025 trở đi
Trong thời gian từ ngày 1/7/2025 trở đi, việc tạm dừng hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng áp dụng theo quy định tại Điều 75 của Luật BHXH năm 2024.
Theo Luật BHXH năm 2024, người đang hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng bị tạm dừng hưởng trong 3 trường hợp như Luật BHXH hiện hành (Luật BHXH năm 2014).
Tuy nhiên, điểm khác biệt giữa Luật BHXH năm 2024 và Luật BHXH năm 2014 là ở trường hợp thứ 3.
Theo Điểm c Khoản 1 Điều 64 Luật BHXH năm 2014, người hưởng sẽ bị tạm dừng hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng khi “có căn cứ xác định việc hưởng BHXH không đúng quy định của pháp luật”.
Còn trong Luật BHXH năm 2024, trường hợp này được quy định là “khi không xác minh được thông tin người thụ hưởng theo quy định tại Điểm c Khoản 2 Điều 11 của Luật này”.
Theo Điểm c Khoản 2 Điều 11 Luật BHXH năm 2024, định kỳ hằng năm, người thụ hưởng chế độ BHXH qua tài khoản cá nhân mở tại ngân hàng có trách nhiệm phối hợp với cơ quan BHXH hoặc tổ chức dịch vụ được cơ quan BHXH ủy quyền để thực hiện việc xác minh thông tin đủ điều kiện thụ hưởng chế độ BHXH.
Trường hợp tạm dừng hưởng lương hưu trong năm 2025 (Đồ họa: Tùng Nguyên).
Luật BHXH năm 2024 cũng quy định các trường hợp tiếp tục chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng trở lại cho người bị tạm dừng hưởng và người bị chấm dứt hưởng chế độ tại Khoản 3 Điều 75.
Thứ nhất là người bị tạm dừng hưởng do xuất cảnh trái phép, sau đó người xuất cảnh trái phép trở về.
Thứ hai là người bị chấm dứt hưởng do bị Tòa án tuyên bố là đã chết, sau đó có quyết định của Tòa án hủy bỏ quyết định tuyên bố mất tích hoặc quyết định tuyên bố là đã chết.
Thứ ba là người bị tạm dừng khi không xác minh được thông tin người thụ hưởng, sau đó đã xác minh được thông tin.
